حامیان شکست خورده یا عدالت‌طلبان، جنگجویان پرشور برای مسائل و مشکلات افرادی که در حقشان ظلمی روا شده است می‌باشند. بسیار وظیفهشناس هستند و خالصانه ایثار می‌کنند. صادق‌اند و درکاربسیار مسئولیت‌پذیرند.
در شکل جبران افراطی می‌توانند ریسک‌های بسیار وحشتناکی انجام دهند.در حالت ضعف، برای نباختن مبارزه می‌کنند نه برای بردن. ترس از موفقیت دارند. به مراجع قدرت سوء زن دارند و به همین علت رشد کاری و شغلی برایشان به‌کندی صورت می‌گیرد. فکر می‌کنند همیشه باید گوش‌به‌زنگ باشند تا مورد آسیب واقع نشوند. وقتی به هدف نزدیک می‌شوند اضطرابشان افزایش می‌یابد . ترسهای واقعی و ترسهای خیالی برایشان غیر قابل تفکیک است. درگذشته هر وقت اعتماد کرده آسیب‌دیده به همین دلیل همواره دنبال سرنخ می‌گردند. مدام به دنبال پی بردن به ذهنیات افراد هستند ولی ذهن دیگران را غلط ادراک می‌کنند. تخیل قوی درباره صحنه‌های ترسناک دارند. به دنبال مقصر می‌گردند. عمده‌ترین نشانه‌های رفتاری ایشان به این شرح است:
نشانه های رفتاری تیپ۶
۱- نگرش منفی نسبت به مراجع قدرت:
افراد این تیپ ایمان و اعتقادشان را نسبت به مراجع قدرت ازدست‌داده‌اند. آن‌ها همواره درگذشته از کسانی که بر آن‌ها قدرت داشته‌اند ترسیده‌اند.
از آنجائی که در هنگام کودکی، احساس عدم امنیت داشته اند، در بزرگ‌سالی در رفتارشان دچار مشکل هستند. می‌ترسند که از سوی افراد قدرتمند مورد سوءاستفاده قرار گیرند.
به دنبال این هستند که افراد قدرتمند را از مقام و مرتبه خود براندازند و به دنبال کشف ویژگی‌های منفی افراد قدرتمند هستند. تیپ‌های ۶، افراد قدرتمند را خودر‌أی تلقی می‌کنند. سوءظن آن‌ها به مراجع قدرت می‌تواند تبدیل به یک انتقاد سازنده و حتی غیر سازنده شود.
گاهی هم کاملاً برعکس عمل می‌کنند، در برابر مراجع قدرت، به دلیل احساس ضعف و عدم اعتماد، ممکن است تسلیم و مطیع محض شوند. بخصوص اگر مرجع قدرت را معتمد و قادر بدانند. هر دستوری که صریح و از طرف افراد معتمد باشد لازم‌الاجرا خواهد بود.
۲- ترس
از اینکه بر اساس میل خود رفتار کنند می‌ترسند. وقتی به اهداف نزدیک می‌شوند، اضطراب اوج می‌گیرد و وقت تلف کردن افزایش می‌یابد. نمی‌توانند اساس خیالی یا واقعی ترسهای خود را تشخیص دهند. یک فرد شماره ۶، به‌سادگی در محاصره شک و تردید‌هایش قرار می‌گیرد و به همین دلیل اغلب آن‌ها بسیار محافظه‌کار، ترسو و بی‌اعتمادند. همواره تصور می‌کنند که در معرض تهدید و خطرند و معتقدند انسان باید همیشه آماده و مواظب باشد. فکر می‌کنند به‌اندازه کافی خودمختاری و اعتمادبه‌نفس درونی ندارند تا در برابر خطرات بیرونی ایستادگی کنند.در لحظات بحرانی، می‌توانند ترس خود را بسیار راحت‌تر از دیگران پشت سر بگذارند. زیرا گاهی از ترسهای همیشگی خود خسته می‌شوند.
افراد این تیپ برای جان سالم به دربردن می‌جنگند نه برای موفقیت. موفقیت خود می‌تواند ایجاد خطر کند. اگر موفقیتی نیز حاصل شود اکثراً آن را سریع فراموش می‌کنند. آن‌ها از موفقیت وحشت دارند، فکر می‌کنند موفقیت‌های آشکار آن‌ها، حسادت مراجع قدرت را در بر خواهد داشت.
برای آن‌ها هر وضعیت جدیدی می‌تواند تهدید‌آمیز باشد. این افراد وضعیت‌هایی ایجاد می‌کنند که نهایتاً بازنده می‌شوند و باید گفت بازنده‌هایی حرفه‌ای هستند وزندگی آن‌ها مملو از عدم موفقیت‌ها و کاره‌ای ناتمام است. تردید آن‌ها بیشتر به این دلیل است که توانائی‌های خود را زیر سؤال می‌برند و حالت ضد مراجع قدرت آن‌ها، آن‌ها را به سمت امور پائین جذب و هدایت می‌کند و شغل‌های سطح پائین دارند. برای تفریحات آینده نقشه می‌کشند ولی هنگام عمل، دچار تردید شده و آن را موکول به اتمام وظایف و پرداخت همه غرض‌ها و … می‌کنند.
۳- بدگمانی
بله … اما: نگرش ذهنی افراد تیپ ۶، «بله … اما» است. وقتی فکری در ذهن دارند فوراً نظر مخالف آن فکر در ذهنشان به وجود می‌آید.
اعتماد… صدمه: درگذشته هر وقت اعتماد کرده‌اند، صدمه‌دیده‌اند. آن‌ها بیشتر توجهشان را صرف شناسایی علائمی می‌کنند که ممکن است نشانگر صدمه زدن به آن‌ها باشند.
ذهن‌خوانی: مرتب در این فکر هستند که در ذهن دیگران چه می‌گذرد، بخصوص وقتی تعریفی از خود می‌شنوند. به انگیزه‌های رفتار دیگران بدگمان هستند و اگرچه مایل‌اند به دیگران نزدیک شوند ولی برای اعتماد به آن‌ها، اول آن‌ها را امتحان می‌کنند.
در مقابل تعریف و تمجید، محتاط هستند و با خود می‌گویند: «چه دروغ‌هایی زیر یک لبخند پنهان است.» و برای رهایی از این احساس عدم امنیت یا به جستجوی یک حامی قوی هستند یا در موضع حامی ضعیف در مقابل قدرت می‌ایستند.
آن‌ها به دلیل توجه زیادشان به محیط، قادرند به‌خوبی نقاط ضعف را مشخص کرده و بازی‌های قدرت پنهانی را شناسایی نمایند.
مدام به دنبال پی بردن به ذهنیات دیگران هستند و در حالت ترس، ذهن دیگران را غلط ادراک می‌کنند.
عدم پذیرش تشویق و تحسین: به‌سختی تشویق و تحسین دیگران را می‌پذیرند. اگر بخواهیم آن‌ها ما را دوست داشته باشند، باید لا بلای تحسین خود، کمی انتقاد هم بکنیم.
در نظر گرفتن بدترین حالت ممکن: افراد تیپ ۶، تخیل فعالی در مورد صحنه‌های ترسناک دارند و همیشه حساب بدترین حالت ممکن را می‌کنند. این عدم اعتماد در آن‌ها، باعث می‌شود تا دشمنی، نفرت و تفکرات منفی خود را فرافکنی کنند، حتی اگر برای این کار دلایل کوچکی داشته باشند.
دنبال مقصرند: آن‌ها ناخودآگاه، به‌طور مداوم دنبال یک مقصر می‌گردند که گناه را به گردن او براندازند.
۴- انفعال
افراد تیپ ۶، بیشتر به‌جای عمل، فکر می‌کنند. در انجام امور و به آخر رساندن کارها مشکل‌دارند و تردیدهایشان منجر به این می‌شود که وقت زیادی را تلف کنند.
شماره شش‌ها، اغلب درمان و شیوه‌هایی مانند مدیتیشن و یوگا را نیمه‌کاره رها می‌کنند، آن‌ها مکرراً تغییرات شغلی دارند.
۵- وظیفه‌شناسی
توانائی فوق‌العاده‌ای در مسئولیت‌پذیری دارند. افرادی بی‌طرف و ایثارگرند و از دیگران نیز همان خلوصی را که خود نشان می‌دهند انتظار دارند.
نسبت به کار، افراد پایین‌تر و رهبران قوی افرادی صادق و وظیفهشناس هستند.
آن‌ها بسیار دقیق ضوابط و معیارها را حفظ و قوانین و قواعد را رعایت می‌کنند و دوست ندارند کسی توافق‌ها را نقص کند.
آن‌ها با چهره وظیفه‌شناسی، از سوءظن مراجع قدرت نسبت به خود جلوگیری می‌کنند.
۶-حامی شکست‌خورده
برای یک دوست محتاج، به‌طور قهرمانانه‌ای فداکاری می‌کنند. آن‌ها چیزی را نمی‌دهند که در قبال آن چیزی دریافت کنند. محبت کردن آن‌ها به‌منظور ایجاد احساس امنیت است. تمایل زیادی به همدلی و همبستگی با افراد ضعیف دارند تا باهم قوی به نظر آیند. از اینکه برای دیگران مفید نباشند، می‌ترسند.
ازآنجاکه شماره‌های شش معمولاً احساس می‌کنند که در حال ضرر و زیان هستند و از آن‌ها سوءاستفاده می‌شود، لذا می‌توانند جنگجویان پرشوری برای مسائل و مشکلات استثمارشدگان باشند. در این حالت می‌خواهند نقش رابین‌هود را ایفا کنند.
برخورد با محیط و دیگران
افراد تیپ ۶ از اینکه خشم خود را مستقیماً بیان کنند می‌ترسند و بنابراین خشم خود را به دیگران نسبت می‌دهند.
آن‌ها تلاشی مداوم برای امنیت دارند. دستگاه‌های بسته و متعصب را بیشتر دوست دارند زیرا برایشان احساس امنیت ایجاد کرده و تردیدهایشان را کنترل می‌کنند. بنابراین ممکن است تبدیل به «بنیاد‌گرا» شوند.
نیازمند یک منبع و مآخذ بزرگ و یک حقیقت بدون اشتباه هستند که دستورات قاطعی صادر کند (نظامیان).
احساس ضعف و اعتمادبه‌نفس این افراد گاهی منجر به تسلیم شدن و اطاعت محض می‌گردد. از خشونت دیگران می‌ترسند و از آن دوری می‌کنند، اما درعین‌حال خودشان می‌توانند انسان‌های ستیزه‌جویی باشند.
این افراد در یک زمینه کاملاً مشخص و دارای چارچوب معین، به‌خوبی کار می‌کنند و به دنبال یک مکتب کامل هستند. جواب‌های صریح و کامل می‌خواهند. دنیایی می‌خواهند صاف و شفاف که خوب‌ها و بدها کاملاً مشخص باشند.
برای دیگران موقعیت موفقیت را ایجاد می‌کنند ولی برای خودشان اهداف غیرقابل دسترسی در نظر می‌گیرند و موفقیت‌هایشان را به‌زودی فراموش می‌کنند.
به خودمختاری اهمیت زیادی می‌دهند. ولی احساس ضعف و عدم اطمینان دارند.
گیرنده‌های حسی این‌ها خیلی خوب رشد کرده است، می‌توانند به‌خوبی اوضاع را درک کنند و متوجه همه‌چیز هستند، به‌راحتی حدس می‌زنند که چه اتفاقی روی خواهد داد. در شناخت روحیات افراد بسیار قوی هستند.
ازنظر احساسی آن‌قدر که تابع احساسات دیگران هستند تابع احساسات خود نیستند.
مکانیسم دفاعی اصلی این افراد، «فرافکنی» است. آن‌ها، دشمنی، نفرت و تفکرات منفی خود را به انسان‌های دیگر فرافکنی می‌کنند و مدام به دنبال مقصرند.
شکست‌های بی‌شماری در زندگی خود داشته‌اند. قبل از هر امتحانی ترسی فلج‌کننده از ناکامی بر آن‌ها حاکم می‌شود و وضعیت‌هایی را ایجاد می‌کنند که بازنده شوند. از موفقیت وحشت دارند ولی برای دیگران موفقیت ایجاد می‌کنند.
تیپ ۶ و مواجهه با ترس: تیپ ۶ در مواجهه با ترس دو رفتار متضاد را پیش می‌گیرد:
۱- تیپ ۶ ترسو: افرادی بسیار محتاط، شکاک، مردد، بدبین و بی‌اعتمادند. اغلب، خود را از قضایا کنار می‌کشند.
با این افراد به‌راحتی می‌توان کنار آمد.
این افراد اگر به اشخاصی معتمد برسند، به‌راحتی خود را در اختیار او قرار می‌دهند تا قدم به قدم هدایت شوند.
۲- تیپ ۶ ضدترس: برخلاف تیپ ۶ ترسو، این افراد می‌توانند برای خود و یا دیگران ضرر داشته باشند. آن‌ها در حالت‌های افراطی انسان‌هایی نژادپرست (مانند نئونازی‌ها) می‌شوند.
این افراد به دنبال موفقیت‌های مخاطره‌آمیز می‌گردند. برای مثال به سراغ ورزش‌های خطرناک می‌روند. درواقع می‌خواهند بر ترس خود سوار شوند. احساس خودکم‌بینی و ترس خود را با سختی و ریسک‌ها جبران می‌کنند.
با کوچک‌ترین بهانه‌ای خشمگین می‌شوند و در حالت افراطی ممکن است دادوبیداد کرده، ناسزا گفته و یا حمله کنند.
تحمل این افراد برای انتقاد خیلی کم است و به‌شدت از موضع خود دفاع می‌کنند.
تاریخچه خانوادگی
افراد این تیپ گزارش می‌کنند که توسط مراجع قدرتی پرورش‌یافته‌اند که نمی‌شد به آن‌ها اطمینان کرد.
اغلب این افراد توسط والدین تنبیه و تحقیرشده‌اند و والدینی غیرقابل‌پیش‌بینی، پرخاشگر یا سرد و حالی به حالی داشته‌اند. آن‌ها بدون هیچ دلیل قابل‌مشاهده‌ای تنبیه‌شده‌اند.
والدین این افراد معمولاً نسبت به آن‌ها خشم‌های ناگهانی نشان می‌داده‌اند و بنابراین نیاز به پیش‌بینی رفتارهای والدین در این افراد برآورده نمی‌شد.
برخی از افراد تیپ ۶، دارای والدینی بسیار محافظه‌کار بوده‌اند.
کودکانی بوده‌اند که احساس موردحمایت بودن را نداشته‌اند و محل امنی برای رفتنشان وجود نداشته است.
این بی‌اعتمادی به والدین منجر به آن شده که یک یا چند شیوه از موارد زیر را برگزینند:
۱- در جستجوی یک حامی برای کسب اعتماد باشند.
۲- یاد بگیرند قبل از وقوع خطر آن را حدس زده و پناه بگیرند.
۳- با خشونت مواجهه شوند.
۴- بکوشند تا به خودمختاری برسند.
محیط‌های جذاب:
– یک محیط سلسه‌مراتبی که مراتب قدرت به‌خوبی تعریف‌شده‌اند، مانند نیروهای نظامی و انتظامی یا برنامه‌های تدریجی دانشگاه.
– موقعیت‌هایی که خودشان گرداننده باشند و رئیس و مرجع قدرت نباشند.
– کارهایی که رقابت در آن در حداقل ممکن باشد.
– موقعیت‌هایی که پشت سر یک رهبر قدرتمند بتوانند کار کنند.
– در ۶ های ضدترس: خطرهای فیزیکی، تجارت کردن اشیاء قیمتی و …
محیط‌های نا جذاب
– کارهایی با فشار بالا و با لزوم تصمیم‌گیری‌های قاطع.
– شغل‌های رقابتی که راهنماهای مبهمی دارد.
تشریح مراکز احساسی، ذهنی و حرکتی تیپ ۶:
همان‌گونه که در قسمت ۱ (معرفی اینیاگرام) تشریح شد در اینیاگرام تیپ‌های شخصیتی به سه مرکز اصلی تقسیم می‌شوند (۱- احساسی ۲- ذهنی ۳- حرکتی) که این سه مرکز با سه نیاز (۱- دوست داشته شدن ۲- امنیت ۳- استقلال) و سه احساس (۱- غم ۲- ترس ۳- خشم) مربوط می‌باشند.
جدول زیر ارتباط تیپ‌های شخصیتی با مراکز اصلی و همچنین احساسات و نیازهای هر تیپ تشریح گردیده است:
| تیپ شخصیتی | مراکز اصلی | احساس | نیاز |
| ۲-۳-۴ | مراکز احساسی | غم و تأسف | دوست داشته شدن |
| ۵- ۶-۷ | مراکز ذهنی | اضطراب و ترس | امنیت |
| ۸-۹-۱ | مراکز حرکتی | خشم | استقلال |
مسئله اصلی در این تیپ شخصیتی حمایت از خود در مقابل خطرهای زندگی است. درواقع نیاز اصلی تیپ ۶ امنیت است.
تیپ ۶ ← بااحتیاط و گوش‌به‌زنگی بیش‌ازحد می‌خواهد از خود حمایت کند.
بنابراین خصوصیات بارز تیپ ۶ را می‌توان به شرح زیر خلاصه کرد:
- نقطه قوتشان در تحلیل کردن است.
- به حریم شخصی‌شان خیلی توجه دارند.
- امنیت از نیازهای اصلی آن‌هاست.
- در عمل بسیار کند هستند ولی ذهنی بسیار فعال و پویا دارند.
- با روش‌های مدون و منظم راحت هستند.
- خلاقیت ذهنی زیادی دارند.
ارتباط تیپ ۶ با دیگر تیپ‌ها:
تیپ ۶ در حالت امنیت خاطر به سمت ویژگی‌های رفتاری مثبت تیپ ۹ (صلح‌طلب) گرایش پیدا می‌کند مانند همدلی بیشتر با دیگران، بررسی بیشتر موضوعات. اعتماد بیشتر به توانمندی‌های درونی خو ولیدر حالت فشار روانی به سمت ویژگی‌های رفتاری منفی تیپ ۳ (مدیر) گرایش پیدا می‌کند. مانند کاستن از نگرانی‌ها با ایجاد مشغله زیاد برای خود. در این حالت ممکن است مبتلابه پرکاری شوند. دودلی در انجام کاره‌ای تازه اگر احتمال بدهد که آن کار ممکن است به نتیجه نرسد. نقش بازی کردن و استفاده از دروغ برای پیشبرد کارها.
تعالی تیپ۶:
هرچند که یک تیپ ۶ نقاط مثبت فراوانی دارد لیکن برای پیشرفت، تعالی و رهایی از ترسها و یا مهار خشم خود موارد زیر پیشنهاد می‌گردد.
– ایمان و اعتماد به خود و رابطه خود باخدا
– خود را از چارچوب‌های از پیش تعیین‌شده رها سازند و این خطر را بپذیرند که اشتباه هم بکنند.
– خود را از اجبارها رها کنند.
– یاد بگیرند که طاس‌های خود را باشهامت بپذیرند و به آن‌ها اعتراف کنند (حضرت عیسی از شیاطین اسمشان را می‌پرسید و به‌محض آنکه نام آن‌ها برده می‌شد از بین می‌رفتند.)
– ترسهای خود را با یک دوست که صادقانه بازخور می‌دهد بازگو کنند و درباره واقعیت‌ها جمع‌بندی نمایند
– به خود خاطرنشان کنند که عادت به جستجوی معانی پنهان رفتار مردم هستند.
– وقتی احساس می‌کنند که دیگران خشمگین هستند. احساسات پرخاشگرانه خود را بررسی کنند.
– در ارتباطات اجتماعی بیشتر اعتماد کنند.
– شناسایی مواقعی که احساسات و تکانه‌ها، جانشین تفکر می‌شود.
– یاد بگیرند در تماس با دیگران باشند، نه کناره‌گیری از دیگران.
– تلاش برای یادآوری خاطرات مثبت.
– اصل نسبیت اینشتین را بیاموزند. اینکه رنگ‌ها تنها سیاه یا سفید نیست. هیچ مرجعی کامل نیست و مراجع قدرت شاید ضعف‌هایی داشته باشند اما همیشه منفی یا ظالم نیستند. نقاط ضعف با تعامل و همکاری بیشتر مرتفع می‌گردد تا با خشونت و نفاق. خوبی یا بدی نسبی است.
با سپاس
سایت خودآموز توسعه فردی، توسعه کسب وکار و کارآفرینی
در قسمت بعد به تشریح تیپ شش یا (پرسشگر / حامی شکست خورده)می‌پردازیم.
برای مطالعه قسمت‌های قبلی به آدرس‌های زیر مراجعه فرمایید:
تشریح مراکز احساسی، ذهنی و حرکتی اینیاگرام
تیپ۴) هنرمند
){kind=link}