حامیان شکست خورده یا عدالت‌طلبان، جنگجويان پرشور براي مسائل و مشكلات افرادي كه در حقشان ظلمي روا شده است می‌باشند. بسيار وظیفه‌شناس هستند و خالصانه ايثار می‌کنند. صادق‌اند و درکاربسيار مسئولیت‌پذیرند.
در شكل جبران افراطي می‌توانند ریسک‌های بسيار وحشتناكي انجام دهند.در حالت ضعف، براي نباختن مبارزه می‌کنند نه براي بردن. ترس از موفقيت دارند. به مراجع قدرت سوء زن دارند و به همین علت رشد كاري و شغلي برايشان به‌کندی صورت می‌گیرد. فكر می‌کنند هميشه بايد گوش‌به‌زنگ باشند تا مورد آسيب واقع نشوند. وقتي به هدف نزديك می‌شوند اضطرابشان افزايش می‌یابد . ترسهاي واقعي و ترسهاي خيالي برايشان غیر قابل تفکیک است. درگذشته هر وقت اعتماد كرده آسیب‌دیده به همين دليل همواره دنبال سرنخ می‌گردند. مدام به دنبال پي بردن به ذهنيات افراد هستند ولی ذهن ديگران را غلط ادراك می‌کنند. تخيل قوي درباره صحنه‌های ترسناك دارند. به دنبال مقصر می‌گردند. عمده‌ترین نشانه‌های رفتاري ايشان به اين شرح است:
نشانه های رفتاری تیپ۶
۱- نگرش منفی نسبت به مراجع قدرت:
افراد اين تيپ ايمان و اعتقادشان را نسبت به مراجع قدرت ازدست‌داده‌اند. آن‌ها همواره درگذشته از کساني که بر آن‌ها قدرت داشته‌اند ترسيده‌اند.
از آنجائي که در هنگام کودکي، احساس عدم امنیت داشته اند، در بزرگ‌سالی در رفتارشان دچار مشکل هستند. مي‌ترسند که از سوي افراد قدرتمند مورد سوءاستفاده قرار گيرند.
به دنبال اين هستند که افراد قدرتمند را از مقام و مرتبه خود براندازند و به دنبال کشف ويژگي‌هاي منفي افراد قدرتمند هستند. تيپ‌هاي ۶، افراد قدرتمند را خودر‌أي تلقي مي‌کنند. سوءظن آن‌ها به مراجع قدرت مي‌تواند تبديل به يک انتقاد سازنده و حتی غیر سازنده شود.
گاهی هم کاملاً برعکس عمل می‌کنند، در برابر مراجع قدرت، به دليل احساس ضعف و عدم اعتماد، ممکن است تسليم و مطيع محض شوند. بخصوص اگر مرجع قدرت را معتمد و قادر بدانند. هر دستوري که صريح و از طرف افراد معتمد باشد لازم‌الاجرا خواهد بود.
۲- ترس
از اينکه بر اساس ميل خود رفتار کنند مي‌ترسند. وقتي به اهداف نزديک مي‌شوند، اضطراب اوج مي‌گيرد و وقت تلف کردن افزايش مي‌يابد. نمي‌توانند اساس خيالي يا واقعي ترسهاي خود را تشخيص دهند. يک فرد شماره ۶، به‌سادگی در محاصره شک و ترديد‌هايش قرار مي‌گيرد و به همين دليل اغلب آن‌ها بسيار محافظه‌کار، ترسو و بي‌اعتمادند. همواره تصور مي‌کنند که در معرض تهديد و خطرند و معتقدند انسان بايد هميشه آماده و مواظب باشد. فکر مي‌کنند به‌اندازه کافي خودمختاري و اعتمادبه‌نفس دروني ندارند تا در برابر خطرات بيروني ايستادگي کنند.در لحظات بحراني، مي‌توانند ترس خود را بسيار راحت‌تر از ديگران پشت سر بگذارند. زيرا گاهي از ترسهای هميشگي خود خسته مي‌شوند.
افراد اين تيپ براي جان سالم به دربردن مي‌جنگند نه براي موفقيت. موفقيت خود مي‌تواند ايجاد خطر کند. اگر موفقيتي نيز حاصل شود اکثراً آن را سريع فراموش مي‌کنند. آن‌ها از موفقيت وحشت دارند، فکر مي‌کنند موفقيت‌هاي آشکار آن‌ها، حسادت مراجع قدرت را در بر خواهد داشت.
براي آن‌ها هر وضعيت جديدي مي‌تواند تهديد‌آميز باشد. اين افراد وضعيت‌هايي ايجاد مي‌کنند که نهایتاً بازنده مي‌شوند و بايد گفت بازنده‌هايي حرفه‌اي هستند وزندگی آن‌ها مملو از عدم موفقيت‌ها و کاره‌ای ناتمام است. ترديد آن‌ها بيشتر به اين دليل است که توانائي‌هاي خود را زير سؤال مي‌برند و حالت ضد مراجع قدرت آن‌ها، آن‌ها را به سمت امور پائين جذب و هدايت مي‌کند و شغل‌هاي سطح پائين دارند. براي تفريحات آينده نقشه مي‌کشند ولي هنگام عمل، دچار ترديد شده و آن را موکول به اتمام وظايف و پرداخت همه غرض‌ها و … مي‌کنند.
۳- بدگماني
بله … اما: نگرش ذهني افراد تيپ ۶، «بله … اما» است. وقتي فکري در ذهن دارند فوراً نظر مخالف آن فکر در ذهنشان به وجود مي‌آيد.
اعتماد… صدمه: درگذشته هر وقت اعتماد کرده‌اند، صدمه‌دیده‌اند. آن‌ها بيشتر توجهشان را صرف شناسايي علائمي مي‌کنند که ممکن است نشانگر صدمه زدن به آن‌ها باشند.
ذهن‌خواني: مرتب در اين فکر هستند که در ذهن ديگران چه مي‌گذرد، بخصوص وقتي تعريفي از خود مي‌شنوند. به انگيزه‌هاي رفتار ديگران بدگمان هستند و اگرچه مایل‌اند به ديگران نزديک شوند ولي براي اعتماد به آن‌ها، اول آن‌ها را امتحان مي‌کنند.
در مقابل تعريف و تمجيد، محتاط هستند و با خود مي‌گويند: «چه دروغ‌هايي زير يک لبخند پنهان است.» و براي رهايي از اين احساس عدم امنيت يا به جستجوي يک حامي قوي هستند يا در موضع حامي ضعيف در مقابل قدرت مي‌ايستند.
آن‌ها به دليل توجه زيادشان به محيط، قادرند به‌خوبی نقاط ضعف را مشخص کرده و بازي‌هاي قدرت پنهاني را شناسايي نمايند.
مدام به دنبال پي بردن به ذهنيات ديگران هستند و در حالت ترس، ذهن ديگران را غلط ادراک مي‌کنند.
عدم پذيرش تشويق و تحسين: به‌سختی تشويق و تحسين ديگران را مي‌پذيرند. اگر بخواهيم آن‌ها ما را دوست داشته باشند، بايد لا بلای تحسين خود، کمي انتقاد هم بکنيم.
در نظر گرفتن بدترين حالت ممکن: افراد تيپ ۶، تخيل فعالي در مورد صحنه‌هاي ترسناک دارند و هميشه حساب بدترين حالت ممکن را مي‌کنند. اين عدم اعتماد در آن‌ها، باعث مي‌شود تا دشمني، نفرت و تفکرات منفي خود را فرافکني کنند، حتي اگر براي اين کار دلايل کوچکي داشته باشند.
دنبال مقصرند: آن‌ها ناخودآگاه، به‌طور مداوم دنبال يک مقصر مي‌گردند که گناه را به گردن او براندازند.
۴- انفعال
افراد تيپ ۶، بيشتر به‌جای عمل، فکر مي‌کنند. در انجام امور و به آخر رساندن کارها مشکل‌دارند و ترديدهايشان منجر به اين مي‌شود که وقت زيادي را تلف کنند.
شماره شش‌ها، اغلب درمان و شيوه‌هايي مانند مدیتیشن و يوگا را نيمه‌کاره رها مي‌کنند، آن‌ها مکرراً تغييرات شغلي دارند.
۵- وظیفه‌شناسي
توانائي فوق‌العاده‌اي در مسئوليت‌پذيري دارند. افرادي بي‌طرف و ايثارگرند و از ديگران نيز همان خلوصي را که خود نشان مي‌دهند انتظار دارند.
نسبت به کار، افراد پایین‌تر و رهبران قوي افرادي صادق و وظيفه‌‌شناس هستند.
آن‌ها بسيار دقيق ضوابط و معيارها را حفظ و قوانين و قواعد را رعايت مي‌کنند و دوست ندارند کسي توافق‌ها را نقص کند.
آن‌ها با چهره وظيفه‌شناسي، از سوءظن مراجع قدرت نسبت به خود جلوگيري مي‌کنند.
۶-حامي شکست‌خورده
براي يک دوست محتاج، به‌طور قهرمانانه‌اي فداکاري مي‌کنند. آن‌ها چيزي را نمي‌دهند که در قبال آن چيزي دريافت کنند. محبت کردن آن‌ها به‌منظور ايجاد احساس امنيت است. تمايل زيادي به همدلي و همبستگي با افراد ضعيف دارند تا باهم قوي به نظر آيند. از اينکه براي ديگران مفيد نباشند، مي‌ترسند.
ازآنجاکه شماره‌هاي شش معمولاً احساس مي‌کنند که در حال ضرر و زيان هستند و از آن‌ها سوءاستفاده مي‌شود، لذا مي‌توانند جنگجويان پرشوري براي مسائل و مشکلات استثمارشدگان باشند. در این حالت می‌خواهند نقش رابین‌هود را ایفا کنند.
برخورد با محيط و ديگران
افراد تيپ ۶ از اينکه خشم خود را مستقیماً بيان کنند مي‌ترسند و بنابراين خشم خود را به ديگران نسبت مي‌دهند.
آن‌ها تلاشي مداوم براي امنيت دارند. دستگاه‌های بسته و متعصب را بيشتر دوست دارند زيرا برايشان احساس امنيت ايجاد کرده و ترديدهايشان را کنترل مي‌کنند. بنابراين ممکن است تبديل به «بنياد‌گرا» شوند.
نيازمند يک منبع و مآخذ بزرگ و يک حقيقت بدون اشتباه هستند که دستورات قاطعي صادر کند (نظاميان).
احساس ضعف و اعتمادبه‌نفس اين افراد گاهي منجر به تسليم شدن و اطاعت محض مي‌گردد. از خشونت ديگران مي‌ترسند و از آن دوري مي‌کنند، اما درعین‌حال خودشان مي‌توانند انسان‌های ستيزه‌جويي باشند.
اين افراد در يک زمينه کاملاً مشخص و داراي چارچوب معين، به‌خوبی کار مي‌کنند و به دنبال يک مکتب کامل هستند. جواب‌های صريح و کامل مي‌خواهند. دنيايي مي‌خواهند صاف و شفاف که خوب‌ها و بدها کاملاً مشخص باشند.
براي ديگران موقعيت موفقيت را ايجاد مي‌کنند ولي براي خودشان اهداف غيرقابل دسترسي در نظر مي‌گيرند و موفقيت‌هايشان را به‌زودی فراموش مي‌کنند.
به خودمختاري اهميت زيادي مي‌دهند. ولي احساس ضعف و عدم اطمينان دارند.
گيرنده‌هاي حسي این‌ها خيلي خوب رشد کرده است، مي‌توانند به‌خوبی اوضاع را درک کنند و متوجه همه‌چیز هستند، به‌راحتی حدس مي‌زنند که چه اتفاقي روي خواهد داد. در شناخت روحيات افراد بسيار قوي هستند.
ازنظر احساسي آن‌قدر که تابع احساسات ديگران هستند تابع احساسات خود نيستند.
مکانيسم دفاعي اصلي اين افراد، «فرافکني» است. آن‌ها، دشمني، نفرت و تفکرات منفي خود را به انسان‌های ديگر فرافکني مي‌کنند و مدام به دنبال مقصرند.
شکست‌هاي بي‌شماري در زندگي خود داشته‌اند. قبل از هر امتحاني ترسي فلج‌کننده از ناکامي بر آن‌ها حاکم مي‌شود و وضعيت‌هايي را ايجاد مي‌کنند که بازنده شوند. از موفقيت وحشت دارند ولي براي ديگران موفقيت ايجاد مي‌کنند.
تيپ ۶ و مواجهه با ترس: تیپ ۶ در مواجهه با ترس دو رفتار متضاد را پیش می‌گیرد:
۱- تيپ ۶ ترسو: افرادي بسيار محتاط، شکاک، مردد، بدبين و بي‌اعتمادند. اغلب، خود را از قضايا کنار مي‌کشند.
با اين افراد به‌راحتی مي‌توان کنار آمد.
اين افراد اگر به اشخاصي معتمد برسند، به‌راحتی خود را در اختيار او قرار مي‌دهند تا قدم به قدم هدايت شوند.
۲- تيپ ۶ ضدترس: برخلاف تيپ ۶ ترسو، اين افراد مي‌توانند براي خود و يا ديگران ضرر داشته باشند. آن‌ها در حالت‌هاي افراطي انسان‌هایی نژادپرست (مانند نئونازي‌ها) مي‌شوند.
اين افراد به دنبال موفقيت‌هاي مخاطره‌آميز مي‌گردند. براي مثال به سراغ ورزش‌هاي خطرناک مي‌روند. درواقع مي‌خواهند بر ترس خود سوار شوند. احساس خودکم‌بيني و ترس خود را با سختي و ريسک‌ها جبران مي‌کنند.
با کوچک‌ترین بهانه‌اي خشمگين مي‌شوند و در حالت افراطي ممکن است دادوبیداد کرده، ناسزا گفته و يا حمله کنند.
تحمل اين افراد براي انتقاد خيلي کم است و به‌شدت از موضع خود دفاع مي‌کنند.
تاريخچه خانوادگي
افراد اين تيپ گزارش مي‌کنند که توسط مراجع قدرتي پرورش‌یافته‌اند که نمي‌شد به آن‌ها اطمينان کرد.
اغلب اين افراد توسط والدين تنبيه و تحقیرشده‌اند و والديني غیرقابل‌پیش‌بینی، پرخاشگر يا سرد و حالي به حالي داشته‌اند. آن‌ها بدون هيچ دليل قابل‌مشاهده‌ای تنبیه‌شده‌اند.
والدين اين افراد معمولاً نسبت به آن‌ها خشم‌هاي ناگهاني نشان مي‌داده‌اند و بنابراين نياز به پيش‌بيني رفتارهاي والدين در اين افراد برآورده نمي‌شد.
برخي از افراد تيپ ۶، داراي والديني بسيار محافظه‌کار بوده‌اند.
کودکاني بوده‌اند که احساس موردحمایت بودن را نداشته‌اند و محل امني براي رفتنشان وجود نداشته است.
اين بي‌اعتمادي به والدين منجر به آن شده که يک يا چند شيوه از موارد زير را برگزينند:
۱- در جستجوي يک حامي براي کسب اعتماد باشند.
۲- ياد بگيرند قبل از وقوع خطر آن را حدس زده و پناه بگيرند.
۳- با خشونت مواجهه شوند.
۴- بکوشند تا به خودمختاري برسند.
محيط‌هاي جذاب:
– يک محيط سلسه‌مراتبی که مراتب قدرت به‌خوبی تعریف‌شده‌اند، مانند نيروهاي نظامي و انتظامي يا برنامه‌هاي تدريجي دانشگاه.
– موقعيت‌هايي که خودشان گرداننده باشند و رئيس و مرجع قدرت نباشند.
– کارهايي که رقابت در آن در حداقل ممکن باشد.
– موقعيت‌هايي که پشت سر يک رهبر قدرتمند بتوانند کار کنند.
– در ۶ هاي ضدترس: خطرهاي فيزيکي، تجارت کردن اشياء قیمتی و …
محيط‌هاي نا جذاب
– کارهايي با فشار بالا و با لزوم تصميم‌گيري‌هاي قاطع.
– شغل‌هاي رقابتي که راهنماهاي مبهمي دارد.
تشريح مراكز احساسي، ذهني و حرکتی تیپ ۶:
همان‌گونه که در قسمت ۱ (معرفی اینیاگرام) تشریح شد در اينياگرام تیپ‌های شخصيتي به سه مرکز اصلي تقسيم می‌شوند (۱- احساسی ۲- ذهنی ۳- حرکتی) که اين سه مرکز با سه نياز (۱- دوست داشته شدن ۲- امنیت ۳- استقلال) و سه احساس (۱- غم ۲- ترس ۳- خشم) مربوط می‌باشند.
جدول زیر ارتباط تیپ‌های شخصیتی با مراکز اصلی و همچنین احساسات و نیازهای هر تیپ تشریح گردیده است:
تيپ شخصيتی | مراكز اصلی | احساس | نياز |
۲-۳-۴ | مراکز احساسی | غم و تأسف | دوست داشته شدن |
۵- ۶-۷ | مراکز ذهنی | اضطراب و ترس | امنيت |
۸-۹-۱ | مراکز حرکتی | خشم | استقلال |
مسئله اصلي در اين تيپ شخصيتي حمايت از خود در مقابل خطرهاي زندگي است. درواقع نیاز اصلی تیپ ۶ امنیت است.
تيپ ۶ ← بااحتیاط و گوش‌به‌زنگی بیش‌ازحد مي‌خواهد از خود حمايت کند.
بنابراین خصوصیات بارز تیپ ۶ را می‌توان به شرح زیر خلاصه کرد:
- نقطه قوتشان در تحليل کردن است.
- به حريم شخصی‌شان خيلي توجه دارند.
- امنيت از نيازهاي اصلي آن‌هاست.
- در عمل بسيار کند هستند ولی ذهنی بسیار فعال و پویا دارند.
- با روش‌های مدون و منظم راحت هستند.
- خلاقيت ذهني زيادی دارند.
ارتباط تیپ ۶ با دیگر تیپ‌ها:
تیپ ۶ در حالت امنیت خاطر به سمت ویژگی‌های رفتاری مثبت تیپ ۹ (صلح‌طلب) گرایش پیدا می‌کند مانند همدلی بیشتر با دیگران، بررسی بیشتر موضوعات. اعتماد بیشتر به توانمندی‌های درونی خو ولیدر حالت فشار روانی به سمت ویژگی‌های رفتاری منفی تیپ ۳ (مدیر) گرایش پیدا می‌کند. مانند کاستن از نگرانی‌ها با ایجاد مشغله زیاد برای خود. در این حالت ممکن است مبتلابه پرکاری شوند. دودلی در انجام کاره‌ای تازه اگر احتمال بدهد که آن کار ممکن است به نتیجه نرسد. نقش بازی کردن و استفاده از دروغ برای پیشبرد کارها.
تعالی تیپ۶:
هرچند که یک تیپ ۶ نقاط مثبت فراوانی دارد لیکن برای پیشرفت، تعالی و رهایی از ترسها و یا مهار خشم خود موارد زیر پیشنهاد می‌گردد.
– ايمان و اعتماد به خود و رابطه خود باخدا
– خود را از چارچوب‌هاي از پیش تعیین‌شده رها سازند و اين خطر را بپذيرند که اشتباه هم بکنند.
– خود را از اجبارها رها کنند.
– ياد بگيرند که طاس‌های خود را باشهامت بپذيرند و به آن‌ها اعتراف کنند (حضرت عيسي از شياطين اسمشان را مي‌پرسيد و به‌محض آنکه نام آن‌ها برده مي‌شد از بين مي‌رفتند.)
– ترسهاي خود را با يک دوست که صادقانه بازخور مي‌دهد بازگو کنند و درباره واقعيت‌ها جمع‌بندي نمايند
– به خود خاطرنشان کنند که عادت به جستجوي معاني پنهان رفتار مردم هستند.
– وقتي احساس مي‌کنند که ديگران خشمگين هستند. احساسات پرخاشگرانه خود را بررسي کنند.
– در ارتباطات اجتماعي بيشتر اعتماد کنند.
– شناسايي مواقعي که احساسات و تکانه‌ها، جانشين تفکر مي‌شود.
– ياد بگيرند در تماس با ديگران باشند، نه کناره‌گيري از ديگران.
– تلاش براي يادآوري خاطرات مثبت.
– اصل نسبیت اینشتین را بیاموزند. اینکه رنگ‌ها تنها سیاه یا سفید نیست. هیچ مرجعی کامل نیست و مراجع قدرت شاید ضعف‌هایی داشته باشند اما همیشه منفی یا ظالم نیستند. نقاط ضعف با تعامل و همکاری بیشتر مرتفع می‌گردد تا با خشونت و نفاق. خوبی یا بدی نسبی است.
با سپاس
سایت خودآموز توسعه فردی، توسعه کسب وکار و کارآفرینی
در قسمت بعد به تشریح تیپ شش یا (پرسشگر / حامي شكست خورده)می‌پردازیم.
برای مطالعه قسمت‌های قبلی به آدرس‌های زیر مراجعه فرمایید:
تشریح مراکز احساسی، ذهنی و حرکتی اینیاگرام
تیپ۴) هنرمند
){kind=link}